Κείμενο Έλενα Γ. και Ελένη Κ. Οι σημειώσεις της δασκάλας
Φέτος στο μάθημα της φιλαναγνωσίας ασχοληθήκαμε κυρίως με τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια
Παρατηρήσαμε ότι τα περισσότερα από αυτά έχουν πολλά ηθικά διδάγματα όπως:
1. Ο καλόκαρδος άνθρωπος ανταμείβεται για την καλοσύνη του με κάποιο μαγικό τρόπο
2. Ο κακός άνθρωπος, ο πλεονέκτης, ο αλαζόνας, αυτός που όλα του φταίνε και για όλα έχει παράπονα στο τέλος τιμωρείται με ένα μαγικό τρόπο. Σημείωση: το μοτίβο αυτό έρχεται από τα αρχαία Ελληνικά χρόνια όταν οι ερινύες κυνηγούσαν τον κακό.
3. Οι μεγάλοι άνθρωποι, που έχουν την πείρα της ζωής δίνουν πάντα καλές συμβουλές Σημείωση: την εποχή των λαϊκών παραμυθιών η εκπαίδευση στο σχολείο ήταν για λίγους.
4. Ο έξυπνος άνθρωπος καταφέρνει πάντα με την εξυπνάδα του να επιβιώσει και να προκόψει ακόμα και να κάνει ένα καλό γάμο.
5. Αντίστοιχα η έξυπνη, όμορφη, καλόκαρδη φτωχή κοπέλα παντρεύεται ένα βασιλόπουλο.
Σημείωση: Την εποχή του Βυζαντίου και της τουρκοκρατίας οι άνθρωποι ήταν χωρισμένοι κατά βάση σε 2 τάξεις τους πλούσιους (άρχοντες εμπόρους, καραβοκύρηδες, γαιοκτήμονες διοικητικούς υπαλλήλους) και τους φτωχούς (εργάτες, στρατιώτες, τεχνίτες κ.λ.π.). Το όνειρο κάθε φτωχού ήταν να συγγενέψει με έναν άρχοντα για να σταθεί σε όλη την οικογένεια να βοηθήσει τους γέρους όταν αυτοί δεν θα μπορούσαν πια να δουλέψουν και να ξεφύγει η οικογένεια από τη φτώχια.
6. Ο καλόκαρδος άνθρωπος ακόμα και αν είναι άσκημος φαίνεται στα μάτια αυτών που τον αγαπάνε καλός.
7. Στα ελληνικά λαϊκά παραμύθια δεν υπάρχουν μαγικά λυχνάρια, αλλά χύτρες ή τετζεράκια, τραπεζομάντηλα, μύλοι που αλέθουν ότι θέλει η ψυχή μας και κότες που γεννάνε χρυσά αυγά.
8. Τα ζώα συχνά μιλάνε με ανθρώπινη φωνή
9. Συνήθως η αλεπού είναι πιο έξυπνη από το λύκο, αλλά και αυτή την πατάει όταν τα βάζει με τον άνθρωπο.
10. Στα Ελληνικά παραμύθια ο κακός και ο άσκημος είναι ο αράπης και ο/η γύφτος/ισα.
Σημείωση: Αυτό συμβαίνει γιατί οι πρώτοι μαύροι ήρθαν στην Ελλάδα ως μισθοφόροι στον στρατό των Τούρκων και προξενούσαν, από όπου περνούσαν, θανάτους και άλλες μεγάλες καταστροφές αφού μέρος της αμοιβής τους ήταν τα λάφυρα (ό,τι θα έπαιρναν από τα σπίτια στις περιοχές που θα κατακτούσαν, ακόμα και τους ανθρώπους για να τους πουλήσουν στα σκλαβοπάζαρα).
Οι δεύτεροι, (γύφτοι) πιο φτωχοί και από τους φτωχούς, έκαναν τις δουλειές που δεν ήθελε κανένας άλλος π.χ. δήμιοι
Σημείωση: τα παραμύθια διαλέχτηκαν πολύ προσεκτικά και αποτελούν μικρό μέρος των ελληνικών λαϊκών παραμυθιών.
Η γνώμη μας:
Τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια είναι ένας ευχάριστος τρόπος για να περνάμε την ώρα μας. Μέσα από αυτά μαθαίνουμε κυρίως ηθικούς κανόνες που μας βοηθάνε να αλλάξουμε την συμπεριφορά μας απέναντι στους συνανθρώπους μας. Το φιλότιμο, η αξιοπρέπεια, η τιμιότητα, η δικαιοσύνη είναι έννοιες που βοηθάνε μια κοινωνία να πηγαίνει καλά.
Τα προτείνουμε ακόμα γιατί μέσα από αυτά εμπλουτίζουμε το λεξιλόγιό μας.
